Ethisch integriteitsbeleid

Zwemfed beschikt over een Medisch-Ethisch Adviesorgaan waarbinnen o.a. het Aanspreekpunt Integriteit (API) van de federatie zetelt en functioneert. Dit orgaan komt 2 à 3 keer per jaar samen, voornamelijk in functie van het uitwerken en opvolgen van een preventiebeleid en -maatregelen inzake gezond en ethisch sporten. Concrete vragen van sporters, ouders, trainers, coaches, officials of het clubbestuur worden behandeld door het Medisch-Ethisch Adviesorgaan.

De belangrijkste taken van het Medisch-Ethisch Adviesorgaan zijn:

• Proactief advies over het integriteitsbeleid aan het bestuursorgaan en de verantwoordelijke veiligsportenbeleid van Zwemfed:
  • Het aanstellen en jaarlijks evalueren van de federatie-API;
  • Het verder implementeren van laagdrempelige aanspreekpunten binnen sportclubs;
  • Het organiseren van preventie, vorming en sensibilisering inzake grensoverschrijdend gedrag;
  • Het implementeren van en toezien op de werking van het handelingsprotocol, gedragscodes en tuchtreglement;
  • Een integriteitsbeleid binnen de topsportwerking.

• Reactief advies bij incidenten ter ondersteuning van de federatie-API. In het kader van intercollegiaal overleg kan de federatie-API beroep doen op een onafhankelijk persoon binnen het adviesorgaan, afhankelijk van de ernst van de melding of bij een klacht gebaseerd op de verzamelde gegevens. De federatie-API beslist met wie het advies gedeeld dient te worden.

Iedereen beleeft graag plezier in en rond de zwemsport. Om ongewenst gedrag binnen onze sport te beperken, zijn er een aantal richtlijnen vanuit de federatie opgesteld.

Alle gedragscodes per doelgroep werden gebundeld in één document:

Zwemfed raadt aan om de integrale tekst van de Gedrags- en Ethische code op clubniveau te laten opnemen in het intern reglement van de club. Aangezien er verschillende rollen binnen het clubleven bestaan, zijn er verschillende gedragscodes opgesteld per rol. De Gedrags- en Ethische code biedt een overzicht welk gedrag wenselijk is en welk gedrag afgekeurd en afgestraft wordt.

Alle clubs aangesloten bij Zwemfed zijn verplicht om het Tuchtreglement die door Zwemfed ter beschikking wordt gesteld kenbaar te maken bij hun leden door, ofwel te linken op hun clubwebsite naar dit document, ofwel dit op te nemen in het intern reglement van de club.

Er is een decretaal verplichte preventieve maatregel van toepassing op sportclubs en sportfederaties, namelijk het opvragen van het ‘Uittreksel Strafregister model 2’ wanneer er medewerkers (gaande van trainers, lesgevers tot vrijwilligers) (op)nieuw worden aangesteld. Het opvragen van het uittreksel is geen garantie dat de seksuele integriteit van iedereen 100% gewaarborgd wordt en blijft, maar kan wel de kans op ongewenst gedrag verkleinen.

Waarom het strafregister opvragen bij lesgevers en trainers?

Als sportorganisatie krijg je op die manier een zicht op eerdere veroordelingen voor onder andere zedenfeiten. Je kunt daardoor een beter oordeel vellen of iemand geschikt is om met minderjarigen te werken. Met het opvragen van het uittreksel geef je als club een duidelijk bijkomend signaal dat je de aanpak van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag ernstig neemt.

Hoe zien we in de praktijk?

1. Sport Vlaanderen ontwikkelde een draaiboek. Met dit draaiboek wordt meer duidelijkheid gegeven over de toepassing en uitwerking van de verplichting. Het draaiboek biedt een eerste houvast voor sportorganisaties (clubs, federaties...).
2. Geen zin om het draaiboek te doorgronden? De Vlaamse Sportfederatie en Sportieq (vroeger ICES) ontwikkelden een handig stappenplan en een digitale wegwijzer op maat van clubs.
   In een notendop.
   • Het strafregister dient opgevraagd te worden van meerderjarige trainers/vrijwilligers die minderjarige kinderen begeleiden.
   • Het strafregister kan online aangevraagd worden door de trainer/vrijwilliger zelf.
   • Het strafregister mag niet bijgehouden worden door de club, enkel ingekeken en beoordeeld worden. Het mandaat binnen de club zal een persoon zijn met verantwoordelijkheidsgevoel en die discreet zal omgaan met de info. Dit kan, maar hoeft niet, de club-API te zijn.
   • De club houdt een lijst bij van de namen en vinkt aan van welke trainers/vrijwilligers dit in orde is + noteert de datum.